انسان های اولیه که دسته جمعی می زیستند، نیازی به تعویض کالا نداشتند. بعد از به وجود آمدن طوایف و قبایل، مبادله کالا به کالا رواج یافت که به دلایلی با مشکلات همراه بود. برای رفع مشکلات ابتدا از فلز برای مبادله استفاده کردند و پس از مدتی به فلزات گرانبها و سبک وزن از جمله طلا، نقره و مس رو آوردند.

در بیشتر کشورهاى شرقى و آسیایی، فلزى که در مبادله کالا از آن استفاده مى شد، حلقه اى شکل بود و در سه هزار سال پیش از میلاد از آن استفاده مى کردند که مى توان آن را قدیمى ترین وسیله مبادله پیش از اختراع سکه دانست. در کاوش هاى شوش حلقه هایى از ویرانه هاى معابد، از دو هزار سال پیش از میلاد، به دست آمده است. استفاده از فلزات سبک وزن و کم حجم و گرانبها که معاملات را سهل و ممکن مى ساخت مورد قبول عامه قرار گرفت و بدین ترتیب مرحله پیدایش پول آغاز شد. پول از کلمه یونانى obolos گرفته شده و آن کلمه اى بود برابر یک هشتم درهم یا دراخم. کریستین سن معتقد است کلمه پول در زمان اشکانیان به ایران راه یافته است از آنجا که آگاهى نداشتن از عیار فلزات قیمتى و وزن آنها مشکلاتیدر داد و ستد و اقتصاد جامعه به وجود مى آورد، براى رفع مشکلات مقرراتى وضع شد. فلزات را به حکم سلطان یا حاکم وقت، با نشانى مخصوص مشخص و با علایمى وزن و عیار آن را معلوم مى کردند و به آن سکه مى گفتند. سکه نام دستگاه آهنینى بود که براى مهر زدن بر پول هایى که در میان مردم رایج و با آن معامله مى کردند به کار مى رفت. بعدها آن را اثر مهرى مى نامیدند که روى سکه ها حک مى شد. درباره تاریخچه سکه گفته شده که لیدى ها به سبب دارا بودن منابع طبیعى طلا و نقره و ثروت بى کران پادشاهان و نیز رواج داد و ستد و روابط بازرگانى و نیاز به پول معتبر و مشخص براى مبادله و هم به دلیل زمینه هنری، نخستین مردمانى بودند که به ضرب سکه اقدام کردند. اختراع سکه پس از خط، بزرگ ترین اختراع محسوب مى شود. نخستین سکه هاى به دست آمده مربوط به سال ۶۷۰ قبل از میلاد در جزیره اژین، نقش لاک پشت داشته است اما از دستگاه ضرب سکه هاى طلا و نقره در زمان کروزوس استفاده شد و سکه زنى در آن زمان رونق یافت و به سرعت در آسیاى صغیر رایج شد. کروزوس، آخرین پادشاه لیدى بود که در ۵۴۸ – ۵۴۶ قبل از میلاد در لشکرکشى کورش شکست خورد و کشورش به امپراتورى هخامنشى منضم شد. سکه هاى لیدی، به نام سکه هاى «کروزوئیر» را که در زمان کروزوس ضرب مى شد، مى توان نخستین سکه هاى دنیا دانست. در این سکه ها هم ذوق هنرى به کار رفته بود و هم تمامى ویژگى هاى سکه در آن رعایت شده بود. برخى بر این عقیده اند که سکه هایى که یک طرف آن نقش نیم تنه گاومیش و شیر در حال حمله و طرف دیگر آن دو مربع فرو رفته به چشم مى خورد، یونانى ها که در خدمت لیدى ها بودند ضرب کرده اند. در هند نیز سکه هایى به شکل مستطیل کشف شده است که به پنج یا شش قرن پیش از میلاد تعلق دارد در چین نیز ضرب سکه به ۱۱۵ سال پیش از میلاد مى رسد. چینى ها که فلز جدید نیکل را پس از مخلوط کردن با مس براى تهیه سکه ها به کار مى بردند این شیوه را به یونانیان آموختند و در ازاى آن درخت مو و یونجه و اسبى از نژاد اصیل را براى کشور خود به ارمغان آوردند. پیش از دولت هخامنشى و تصرف لیدى در سال ۵۴۶ قبل از میلاد ایرانیان به اختراع پول اقدام کرده و در کشور خود آن را رواج داده بودند. پس از سقوط لیدى به دست کوروش، یونا، یکى از ساتراپ نشین هاى هخامنشى شد که در ساردس پایتخت آن کارگاه ضرب سکه (ضرابخانه) بود و در زمان کورش کبیر، خشایارشاه و کمبوجیه در آن سکه ضرب مى کردند.
داریوش بزرگ، سومین شاهنشاه هخامنشى بر آن شد پولى ضرب کند که در همه جا پذیرفته شود و در سراسر کشور اعتبار داشته باشد و برخلاف مسکوکات پیشین تنها ارزش محلى نداشته باشد. زیرا سکه هایى که در آن زمان در ایران رواج داشت، هیچ یک از آن شاهنشاهان هخامنشى نبود. نخستین سکه اى که در آن زمان باقى مانده سکه داریوش است که شهرت جهانى دارد. این سکه را یونانى ها دریکوس یعنى داریوش مى نامیدند که آن را نباید با کلمه زرینه و درینه یکى تصور کرد. سکه داریوش از زر ناب بود. در زمان هخامنشیان هیچ یک از حکام و پادشاهان محلى حق نداشتند بدون اجازه داریوش به نام خود سکه زنند فقط اجازه داشتند با اجازه داریوش سکه نقره بزنند چرا که ضرب سکه طلا در انحصار مرکز بود. نخستین سکه داریوش احتمالا در سال ۵۱۶ قبل از میلاد ضرب شده است. پس از فتح یونان به دست سپاهیان ایران و اختلاط ایران و یونان واژه درم در ایران متداول شد که اصل آن دراشم (دراخم) یونانى است و ایرانیان آن را درم گفتند که نام پول بود و اعراب بعدها این واژه را از ایرانیان اقتباس کردند. از مسکوکات دوره هخامنشى به جز در یک شکل یا سیکل درم، کرشه را مى توان نام برد. واحدهاى کوچک تر، مسکوک زر، نیم ستاتر و یک سوم ستاتر نامیده مى شدند.
سکه در دوره اشکانی
با غلبه اسکندر بر ایران سکه هاى طلا کمیاب و از جریان خارج شد. در آن زمان دیگر در ایران طلا ضرب نمى شد. سلوکى ها در معاملات داخلى خود سکه هاى نقره به کار مى بردند و اشکانیان نیز به تقلید از سلوکیان از پول نقره استفاده مى کردند اشکانیان از نقره و مس و مفرغ نیز سکه مى زدند. جنس برخى از این سکه ها از برنج بود که روى آن لعابى از مس داده بودند. سکه هاى این دوره دو نوع بود: نوع اول مسکوکات نقره چهار درخمى (درهمی) با تعدادى مسکوکات مسى و نوع دوم یک درخمى (درهمی) نقره و مسکوکاتى از مس – نوع اول سکه ها در شهرهاى یونانى نشین و نوع دوم در مراکزى که تحت حکمرانى مستقیم پارت ها بود، ضرب مى شد. بر نخستین سکه هاى این دوره نام آرشاک نوشته شده است و کلمه پادشاه در آن به چشم نمى خورد. لقب پادشاه از زمان مهرداد اول بر سکه ها دیده مى شود – اگر در دوره سلوکى و اشکانى تنها سکه نقره در ایران ضرب مى شد بدان علت بود که دولت روم ضرب سکه طلا را مختص خود مى دانست و در معاهده هایش با دولت هاى دیگر این شرط را قید مى کرد و نیز دستور داده بود که تجار از قبول سکه هاى طلاى دیگر کشورها خوددارى کنند. سرانجام در زمان اردشیر بابکان، پس از جنگ با رومیان، پذیرفتند که ایرانیان نیز سکه طلا ضرب کنند. مسکوکات دوره ساسانى نیز از طلا، نقره، مس و ممزوج مس و برنج بود. سکه هاى طلا را دینار و سکه هاى نقره را درهم مى گفتند. وزن سکه هاى طلاى ساسانى با سکه هاى رومى که آشورى نامیده مى شد، مطابقت مى کرد از سکه هاى پیدا شده در نهاوند بر مى آید که در زمان یزدگرد سوم بیشتر سکه ها نقره بود و سکه هاى طلا از آن رومى ها بود و در این دوره بیشتر سکه نقره ضرب مى شد و کمتر سکه طلا در مبادلات تجارى جریان داشت. روى سکه ها معمولا عبارتى حک مى شد که شاه را معرفى مى کرد. این مسکوکات که از اواخر دوره پارت ها و در سراسر عهد ساسانى و اوایل عصر اسلامى رواج داشت، در دوره اسپهبدان مستقل طبرستان و نخستین حکام عرب نیز رایج بود. روى همه آنها کلماتى به زبان پهلوى حک شده است. از این رو مى توان گفت: از ۳۰۰ سال پیش از میلاد تا ۶۹۵ سال پس از میلاد، مسکوکات را با عبارات پهلوى ضرب مى کردند. آخرین سکه ساسانى مربوط به دوره یزدگرد سوم است که در سال بیستم پادشاهى او، همان سالى که کشته شد، در یزد ضرب شده است.

منبع :بانک و بانکدارى در ایران

پول کاغذی از کی در ایران رواج یافت؟

کلمه‌ی اسکناس از زبان روسی به زبان فارسی وارد شده است. سابقه‌ی انتشار اسکناس در ایران به دوره‌ی گیخاتوخان، پنجمین ایلخان مغول برمی‌گردد.

عباس سرافرازی ـ استاد دانشگاه فردوسی مشهد ـ در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این‌باره گفت: شرایط نامناسب اقتصادی و نیاز به واردات مواد غذایی که بر اثر خشکسالی و رکود کشاورزی در دوره‌ی ایلخانان به‌وجود آمده بود، حاکمان را بر آن داشت تا سکه‌های طلا و نقره را از دست مردم جمع کنند.

ادامه مطلب را مطالعه فرمایید

استاندارد

• 
  
• ۴ جستارهای وابسته
• ۵ پیوند به بیرون

تعریف استاندارد

آنچه طبق قرارداد، سنت، یا قوانین نمونه ای برای سرمشق به کار می رود و اجرای آن قبول عام یابد.^[۱] وضع قوانین و مقرارت برای تعیین کیفیت و مشخصات مطلوب یک کالا را استاندارد میگویند.

سطوح استاندارد

استانداردها بر حسب گستردگی دامنه تحت پوشش، دارای پنج سطح کارخانه ای، شرکتی (جامعه ای)، ملی، منطقه ای و بین‌المللی هستند. استاندارد کارخانه ای توسط یک کارخانه برای استفاده در همان واحد تدوین می شود. البته گاهی کارخانجات، شرکتها یا تشکیلاتی که در یک زمینه خاص فعالیت می کنند، از طریق ایجاد یک جامعه یا انجمن، استانداردهای خاص خود را تدوین می کنند مانند انجمن جوشکاری آمریکا (AWS)

استاندارد ملی توسط موسسه استاندارد در یک کشوربا توجه به تمام شرایط خاص همان کشورمانند اقتصادی، اجتماعی، علمی وفنی تهیه می شود.

استانداردهای منطقه‌ای توسط کشورهای عضو یک پیمان منطقه ای خاص تهیه می شود مانند کمیته استاندارد اروپایی.

استاندارد بین‌المللی توسط سازمانهای مربوطه به منظور قابلیت استفاده بین‌المللی تهیه می شوند. مانند استانداردهای تهیه شده توسط سازمان بین‌المللی استاندارد، کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC)

جغرافیا

درس اول – برای آموختن جغرافیا از چه وسایلی استفاده می شود؟

کره جغرافیایی:
کره ی جغرافیایی مدل کوچک شده ی کره ی زمین است. روی کره جغرافیایی خشکی ها و آب ها را می توان مشاهده کرد. خشکی های روی زمین (قاره ها) ، اقیانوس ها، چگونگی ارتباط مردم جهان با یکدیگر از راه دریا، محل قطب شما و جنوب، محل خط استوا و چگونگی تقسیم شدن زمین به دو نیم کره شمالی و جنوبی، نصف النهارها و چگونگی تقسیم شدن زمین به دو نیمکره شرقی و غربی و بسیاری اطلاعات دیگر را می توان از طریق کره جغرافیایی بدست آورد.

نقشه چیست؟

کره ی جغرافیایی اگر چه شکل کره ی زمین را به خوبی نشان می دهد اما همه ی جزئیات را نمی توان بر روی آن نمایش داد. چرا ؟ چه مشکلی پیش می آید اگر کره ی جغرافیایی جزئیات زیادی را نشان بدهد؟ برای مشاهده دقیق تر موضوعات جغرافیایی از وسیله دیگری استفاده می کنند. این وسیله که در آموختن جغرافیا اهمیت بسیار زیادی دارد. «نقشه» است. نقشه تصویری است از سطح زمین که به نسبت مورد نیاز کوچک شده است. نقشه انواع مختلف دارد و جغرافی دان ها برای هر منظوری، نقشه ی خاص آن را تهیه می کنند. همان طور که در کلاس چهارم ابتدایی آموختید با استفاده از خطوط ساده می توانیم نقشه هایی از مدرسه، خانه، شهر یا روستای محل زندگی خود بکشیم.
امروزه برای تهیه نقشه های جغرافیایی از عکس های هوایی و ماهواره ای استفاده می کنند. فرض کنید سوار بالن شده اید.
از آن بالا زمین را چه طور می بینید؟ در عکسهای هوایی نیز سطح زمین همان طور دیده می شود.
بر روی نقشه های بزرگ از سطح یک کشور، رودها، جاده ها، زمین های کشاورزی، جنگل ها ، روستاها و ... مشخص می شوند برای مثال ، در این گونه نقشه ها ، کوه ها را به صورت دایره های متحدالمرکز نشان می دهند. جغرافی دانان از نقشه ها اطلاعات زیادی بدست می آورند و محل دقیق عوارض طبیعی مانند کوه، رود، جنگل و عوارض انسانی مانند ساختمان ها ، مزارع ، راه ها و پل ها را تشخیص می دهند.

انوع نقشه ها :

در جغرافیا برای داشتن هر موضوعی، نقشه ی خاصی تهیه می کنند. مثلاً ناهمواریها ، میزان بارندگی در یک منطقه، راه های یک کشور یا پراکندگی جمعیت و شهرها و روستاها را در نقشه های متفاوتی نمایش می دهند. به مجموعه ای از نقشه ها که در یک کتاب جمع آوری شده باشد، اطلس می گویند. اطلس ها در آموزش جغرافیا ارزش زیادی دارند.

فعالیت 4 – 1 - ص 9
1 – نام دو وسیله مطالعه درجغرافیا را بنویسید:

کره جغرافیایی – نقشه

2 – نقشه و کره ی جغرافیا چه تفاوت و چه شباهتی با هم دارند؟

هم کره و هم نقشه اطلاعات زیادی را در مورد پدیده ها و موضوع های جغرافیایی به ما می دهند، اما در نقشه می توان با مشاهده دقیق تری موضوعات را بررسی کرد و جزئیات بیشتری را نشان داد.

3 – کدام یک از اطلاعات زیر از کره جغرافیا و کدام اطلاعات از نقشه بهتر به دست می آید؟

1- کروی بودن زمین --> کره جغرافیا
2 – جزئیات پدیده های زمین --> نقشه
3- محل دقیق عوارض و پدیده ها --> نقشه
4 – چرخش زمین --> کره جغرافیا
5 – فاصله واقعی قاره آسیا از آمریکا --> نقشه

سؤال از متن درس :
1 – چه اطلاعاتی می توانیم از کره ی جغرافیایی بدست آوریم؟

خشکی های روی زمین، قاره ها، اقیانوس ها، چگونگی ارتباط مردم جهان از راه دریا، محل قطب شمال و جنوب، محل واقع شدن خط استوا و چگونگی تقسیم شدن زمین به دو نیم کره ی شمالی و جنوبی نصف النهارها و چگونگی تقسیم شدن زمین به دو نیم کره ی شرقی و غربی.

2 – کره ی جغرافیایی چه معایبی دارد؟

روی کره جغرافیایی نمی توان همه جزئیات را نمایش داد.

3 – مزیت نقشه بر کوه جغرافیایی چیست؟

بر روی نقشه می توان جزئیات را نشان داد و مشاهده ی دقیق تری از موضوعات جغرافیایی بدست آورد.

4 – بر روی یک نقشه کوه ها را به چه صورت نشان می دهند؟

دایره های متحدالمرکز

5 – برای تهیه نقشه ی ساده از یک کوه از.... بر روی آن کوه استفاده می کنند.

نقاط هم ارتفاع

6 – نقشه چیست؟

نقشه تصویری است از سطح زمین که به نسبت مورد نیاز کوچک شده است.

مصرف گرایی

مصرف گرایی چیست؟

به طور کل مصرف گرایی به معنی برابر دانستن خوشبختی شخصی با خرید دارایی های مادی و مصرف است.فرهنگ غلط مصرف گرایی یعنی استفاده از کالاها به منظور رفع نیاز ها و امیال.این عمل نه تنها شامل خرید کالا های مادی ، بلکه شامل خدمات نیز هست.فرهنگ غلط مصرف گرایی به شکل بی رویه و بیمارگونه یک آسیب اجتماعی و فرهنگی است که مستلزم شناخت علمی و سپس درمان اساسی و به عبارت دیگر برنامه ریزی است.و به گفته رهبر انقلاب اسلامی امام خمینی(ره)«:ایجاد فرهنگ مصرف‌زدگى، نقشه‌ای حساب‌شده و استعماری برای غارت و چپاول ثروت‌های دنیای اسلام است که به تبع آن، جوامع اسلامی از رشد و پیشرفت بی‌نصیب می‌مانند.»

عوامل ترویج مصرف گرایی

حال به تشریح یکی از عوامل مهم در مصرف گرایی می پردازیم.کودکان و نوجوانان!کودکان و نوجوانان از طریق تبلیغات تلویزیونی به فرهنگ غلط مصرف گرایی دامن می زنند.

تلویزیون نه برای سرگرم کردن ما که برای فروش کالا ها به ماست که به وجود آمده است . شغل کسانی که در تلویزیون کار می کنند، جلب توجه مردم است و تداوم این جلب توجه، تا جایی که بتوانند کالایی را تبلیغ کنند.

روزگاری، تبلیغات چی ها کودکان را به عنوان یک گروه جمعیتی نادیده می گرفتند اما امروزه کودکان و نوجوانان به بازار زده ترین نسل در تاریخ بشر تبدیل شده اند؛ چرا که آنها قدرت خرج کردن دارند؛ درآمدهای قابل خرج آنها بسیار هنگفت است. آنها در بزرگسالی در زمره مصرف کنندگان درخواهند آمد؛ هزینه هایی که صرف برنامه ریزی ذهن و نگرش آنها می شود، بعدها جواب خواهد داد.آنها بر تصمیمات والدین خود برای خرید کالاها تأثیر می گذارند، چرا که برای واداشتن یا ترغیب والدینشان به خرید کالاها و خدماتی خاص، شگردهای بسیاری دارند. کودکان در ازای هر پنج ساعت تماشای برنامه های تلویزیون های تجاری، یک ساعت آگهی تجاری تماشا می کنند. ما کودکانمان را به دست شرکت های تبلیغاتی سپرده ایم تا آنها را متقاعد کنند که گرسنه، خسته، زشت و نامحبوب هستند و باید برای تغییر دادن این وضع پول خرج کنند.

اکثر والدین در برابر تقاضاهای کودکانشان برای مصرف کالاها و خدمات، به زانو درمی آیند و تسلیم می شوند؛ چرا که آنها تمایل دارند خانواده ای با حجم کوچک تر و درآمدهای دو برابر داشته باشند و به تعویق انداختن تولد فرزندان بیشتر به زمانی در آینده، برای آنها به این معناست که تا آن زمان از درآمدهای قابل خرج کردن بیشتری بهره مند خواهند بود.

به طور کلی همه افراد کالا ها و اجناس خریداری شده خود را هم مصرف نمی کنند زیرا نیاز واقعی شان نبوده.ولی بر اٍثر تبلیغات زیاد و برای اینکه نشان بدهند از وجهه بالایی برخوردارند به هر قیمتی کالاها را در منزل و آشپزخانه ویترین می کنند(بعضا بدون اینکه کاربردشان را هم بدانند)تا در نظر دیگران متمول نشان داده شوند از این رو به تدریج مصرف گرایی افراطی جزیی از فرهنگ می شود.البته از نظر روانشناسی مصرف گرایی با عدم امنیت اقتصادی در افراد همراه است.عدم امنیت اقتصادی ،مصرف گرایی و میل به تجملات را تشدید می کند.نگرانی از کمبود ها باعث انبار کردن اجناس در کنج خانه می گردد.