task folder
blogskytask folder
blogskyسازمان حفاظت از محیط زیستپ
سازمان حفاظت محیط زیست ایران
| از مجموعه مقاله‌هایسیاست سبز |
|---|
 |
| جمهوری اسلامی ایران | |
 |
|
|
|
سازمان حفاظت محیط زیست ایران سازمانی دولتی است که بر امور مربوط به حفظ محیط زیست ایران نظارت دارد. این سازمان وابسته به ریاست جمهوری ایران است و معصومه ابتکار ریاست آن را بر عهده دارد.
محتویات
پیشینه
کوشش دست‌اندرکاران در سال ۱۳۳۵ منجر به تشکیل دستگاهی مستقل به نام کانون شکار ایران، با هدف حفظ نسل شکار و نظارت بر اجرای مقررات مربوط به آن شد.
در سال ۱۳۴۶ در پی تصویب قانون شکار و صید، سازمان شکاربانی و نظارت بر صید جایگزین کانون فوق شد. بر اساس قانون اخیر، سازمان شکاربانی و نظارت بر صید، مرکب از وزیران کشاورزی، دارایی، جنگ و شش نفر از اشخاص با صلاحیت بود.
بر اساس ماده ۶ قانون فوق، وظایف سازمان شکاربانی و نظارت بر صید از محدوده نظارت و اجرای مقررات ناظر بر شکار فراتر رفته و امور تحقیقاتی و مطالعاتی مربوط به حیات وحش ایران، تکثیر و پرورش حیوانات وحشی و حفاظت از زیستگاه آنها و تعیین مناطقی به عنوان پارک وحش و موزه‌های جانورشناسی را نیز در بر گرفت.
تلاش‌های اسکندر فیروز، باعث شد کانون شکار به سازمان شکاربانی و نظارت بر صید بدل شود که نقشی مهم در حفاظت از طبیعت ایران داشت؛ سازمانی که برگزاری کنوانسیون رامسر از دستاوردهای فعالیت‌های آن است.[۱]
بنابر این در سال ۱۳۵۰ نام سازمان شکاربانی و نظارت بر صید به سازمان حفاظت محیط زیست و نام شورای‌عالی شکاربانی و نظارت بر صید به شورای‌عالی حفاظت محیط زیست تبدیل شد و امور زیست‌محیطی از جمله پیشگیری از اقدام‌های زیانبار برای تعادل و تناسب محیط زیست نیز به اختیارات قبلی آن افزوده شد.
در سال ۱۳۵۳ پس از برپایی کنفرانس جهانی محیط زیست در استکهلم و با تصویب قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست در ۲۱ ماده، این سازمان از اختیارات قانونی تازه‌ای برخوردار شد و از نظر تشکیلاتی نیز تا اندازه‌ای از ابعاد و کیفیت سازگار با ضرورت‌های برنامه‌های رشد و توسعه برخوردار شد.
اسکندر فیروز، مرداد سال ۱۳۵۶ از ریاست سازمانی که بینان‌گذارش بود، کناره‌گیری کرد. پس از آن تا پاییز سال بعد منوچهر فیلی ریاست دستگاه محیط زیست ایران را بر عهده داشت.[۲]
پس از انقلاب ۵۷ زمزمه‌هایی از تعطیلی این سازمان شنیده شد اما عده‌ای توانستند از عملی شدن این خواسته جلوگیری کنند.
اهداف و وظایف
مهم‌ترین اهداف سازمان به ترتیب اهمیت عبارتند از:
۱- تحقق اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور حفاظت از
محیط زیست و تضمین بهره‌مندی درست و مستمر از محیط زیست و همسو با توسعه
پایدار.
۲- پیشگیری و ممانعت از تخریب و آلودگی محیط زیست.
۳- حفاظت از تنوع‌زیستی کشور, وسعت بخشیدن به منابع طبیعی.
وظایف اساسی
- مطالعه عوامل مخرب و آلاینده‌های مختلف محیط زیست
- به کارگیری فن‌آوریهای سازگار با محیط زیست و ارائه دستورالعملهای زیست‌محیطی برای مکان‌یابی محل استقرار واحدهای صنعتی بزرگ، کشاورزی و سکونت‌گاههای انسانی
- شناسایی و تعیین زیستگاههای بحرانی با ارزش زیست‌بومی بالا
- گسترش همکاریهای منطقه‌ای و بین‌المللی در زمینه محیط زیست
- تهیه و تدوین ضوابط و استانداردهای زیست‌محیطی برای مدیریت و بهره‌برداری از منابع آب، خاک، هوا، مدیریت پسماندها و زباله‌های شهری، روستایی، صنعتی و کشاورزی، کنترل دخالت در اکوسیستمها بر حسب ظرفیتهای طبیعی آنها
- گسترش آگاهی زیست‌محیطی
- جمع‌آوری، نگهداری و نمایش گونه‌های گیاهی و جانوری از طریق ایجاد موزه‌ها و نمایشگاههای مختلف
- اعمال نظارت و دخالت قانونی برای پیشگیری و منع ورود آلاینده‌ها به منابع زیست‌محیطی
دانشگاه محیط زیست
دانشگاه محیط زیست یک مرکز آموزش عالی است که در سال ۱۳۵۱ توسط سازمان حفاظت محیط زیست در شهر کرج با نام آموزشکده محیط زیست تاسیس شد. این مرکز در دوره‌های کاردانی و کارشناسی منابع طبیعی، اگروفارستی، محیط زیست، آلودگی محیط زیست، بازیافت، عمران، آب و فاضلاب، بهره وری، ایمنی و بهداشت صنعتی، روابط عمومی، کتابداری و... از طریق کنکور سراسری و کنکور علمی-کاربردی دانشجو می‌پذیرد.
هیات دولت در سفر استانی مورخ ۷ دی ماه ۱۳۸۹ خود مصوبه ارتقای آموزشکده محیط زیست به “دانشگاه محیط زیست” را به تصویب رساند.
مناطق حفاظت شده
منطقه حفاظت‌شده
منطقه حفاظت شده محیط زیست محدوده‌ای از منابع طبیعی چون جنگل، مرتع، و … است که به جهت ضرورت حفظ و تکثیر جانوران و رستنی‌هایش تحت حفاظت قرار دارد. و در آن قطع اشجار و تخریب و شکار بدون مجوز ممنوع میباشد.[۱]
مناطق حفاظت شده ایران
منطقه حفاظت شده، یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست ایران می باشد. سازمان حفاظت محیط زیست «منطقه حفاظت شده» را به شرح زیر تعریف نموده است: «اراضی به نسبت وسیع با ارزش حفاظتی زیاد که با هدف حفظ و احیای رویشگاه های گیاهی و زیستگاه های جانوری انتخاب می شوند. مناطق حفاظت شده، محیط های مناسبی برای اجرای برنامه های آموزشی و پژوهش های زیست محیطی به شمار می آیند.انجام فعالیت های گردشگری و بهره برداری مصرفی و اقتصادی متناسب با نواحی هر منطقه و بر اساس طرح جامع مدیریت مناطق، مجاز است.»[۲] تعداد مناطق تحت حفاظت ایران ۹۳ منطقه میباشد.[۳]
محیط بان
محیط‌بانان افرادی هستند که تحت استخدام سازمان حفاظت محیط زیست به امور حفاظت و کنترل عرصه‌های طبیعی و حیات وحش کشور مشغول می‌باشند. محیط بانان سازمان حفاظت محیط زیست از نظر قوانین استخدامی، کارمند دولتی محسوب می‌شوند. اما باتوجه به شرایط کاری خویش وضعیتی شبیه نیروهای انتظامی یا شبه نظامی دارند.
تاریخچه محیط بانی
اولین احکام قانونی در باب شکار در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۰۷ تدوین و تصویب شده‌است و در ۱۴ اسفند ۱۳۳۵ مقررات مستقل و نسبتا جامعی در زمینه حفاظت از حیات وحش به تصویب مجلس وقت رسید و کانون شکار و صید تشکیل گردید که اعضاء آن را تعدادی از افراد علاقه مند به شکار و صید تشکیل می‌دادند، و به منظوراجرای قوانین تدوین شده وزیر کشور و رئیس ستاد ارتش وقت نیز به عضویت کانون مذکور در آمدند. در ۱۶ خرداد ۱۳۴۶ سازمان شکاربانی و نظارت بر صید جایگزین کانون شکار گردید و این سازمان رسما به عنوان یک دستگاه مستقل دولتی فعالیت خود را با آموزش شکاربانان در سطح کشورآغاز و مناطق را نیز به عنوان پارک وحش مورد حفاظت قرار داد. در سال ۱۳۵۰ با مطرح شدن مسائل زیست محیطی در سطح جهان، این سازمان با تغییر عنوان به نام سازمان حفاظت محیط زیست عهده دار مسایل محیط زیست کشور گردید و همکاری خود را با سازمان‌های بین المللی ادامه داد. سازمان حفاظت محیط زیست طبق استانداردهای بین المللی مناطقی را تحت عنوان مناطق چهارگانه مورد حفاظت قرار داده‌است، که هر یک از مناطق دارای شرایط و مقررات خاص بوده وهم اکنون تعداد آنها در کل کشور به ۱۵۳ رسیده‌است.[۱]
وضعیت محیط بان و محیط بانی
سه هزار محیط بان جور حفاظت از محیط زیست پهناور ایران را می‌کشند در حالی که طبق استاندارد جهانی باید از هر ۲ هزار هکتار عرصه خشکی و هر یک هزار هکتار عرصه تالابی، یک محیط بان حفاظت کند. برای گستره‌ای چون کشور ایران نیاز به ۱۱ هزار محیط بان دارد.
تاکنون ۱۱۱ نفر از محیط بانان ایرانی در جریان درگیری‌های مسلحانه با اشرار در پارک‌های ملی و جنگل‌های کشور جان خود را از دست داده‌اند اما منابع غیررسمی معتقدند که آمار کشته شدگان بیش از این است.[۲]
تفاوت محیط بان و جنگل بان
محیط بان و جنگل بان هر دو حافظ عرصه های طبیعی این سرزمینند و در حوزه جنگل شرح وظایف مشابهی دارند،لیکن هرکدام مربوط به یگان حفاظت سازمانهایی جدا از هم می باشند و محیط بانان گستردگی وظایف بیشتری نسبت به جنگلبانان دارند.
تخریب زیستگاه ها
کد خبر : 1183951648163534763 تاریخ
: پنج شنبه 14 شهریور 1392 16:02
تخریب زیستگاه‌ها، چرا؟
چطور پاسخ فرزندان آینده را خواهیم داد؟ چرا اینگونه فکر می‌کنیم؟ چرا از اشتباهات اروپا و آمریکا درس عبرت نمی‌گیریم؟ چرا اشتباه دیگران را مدام تکرار می‌کنیم؟ چرا قدر داشته‌های خود را نمی‌دانیم؟ چه زمانی به نسل آینده فکر خواهیم کرد؟ چرا بهترین زیستگاههای کشور فقط به خاطر سود شخصی گروهی خاص تخریب می‌شود؟
اینها سوالاتی که سال هاست فکر بسیاری از کارشناسان، علاقه مندان به محیط زیست و مردم عادی را به خود مشغول کرده است. البته واضح است که نویسنده این سطور مخالف پیشرفت، جاده سازی، خیابان کشی یا... نیست، ولی انتظار این است که همه راه ها بررسی شود و اگر ممکن نبود با ورود به محیط زیست عمران و نوسازی را آغاز کرد.
واگذاری جزیره آشوراده
جزیره آشوراده در شبه جزیره میانکاله قرار دارد که بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله است. این منطقه، عناوین ملی و جهانی بسیاری دارد. میانکاله علاوه بر تحت حفاظت بودن، ذخیره گاه زیست کره، تالاب بین المللی، منطقه مهم پرندگان و وسیع ترین خلیج جنوب دریای خزر محسوب می شود. کاملا مشخص است گروهی می خواهند از شرایط فعلی در تغییر و تحولات سازمان محیط زیست سوءاستفاده کنند و زمین های جزیره آشوراده را صاحب شوند.
تخریب ارس زارهای گلول و سرانی
منطقه حفاظت شده گلول و سرانی در استان خراسان شمالی قرار دارد. حدود دو سال پیش یکی از محیط بانان این منطقه به نام سعید پرهام در راه حفاظت این منطقه به شهادت رسید. امروز این منطقه برای احداث جاده مرزی دستخوش تخریب قرار گرفته است. متاسفانه سازمان محیط زیست نه تنها برابر قوانین و مقرارت حاکم بر مناطق حفاظت شده عمل نکرد، بلکه سازمان جنگل ها و مراتع نیز در مقابل قطع درختان ارس کهنسال این منطقه سکوت کرد.
منطقه حفاظت شده گلول و سرانی یکی از زیستگاه های مهم پلنگ در شمال شرق ایران محسوب می شود. این منطقه حمایت کننده جمعیت پلنگ ایرانی در مرز ایران و ترکمنستان است. احداث جاده در بخش شمالی منطقه، امنیت و ارزش های حفاظتی این زیستگاه کم نظیر را خدشه دار و رفت و آمد پلنگ های ساکن مرز را بسیار دشوار و خطرناک می کند. علاوه بر پلنگ، این منطقه جمعیت های مناسبی از کل، بز، قوچ، میش اوریال و کبک دری را در خود جای داده است.
معدن کاوی در کوه شاه کرمان
کوه شاه کرمان مراتعی بکر و کم نظیر دارد و با 4349 متر ارتفاع، دومین قله بلند و برفگیر استان کرمان محسوب می شود که بتازگی مورد تعرض معدن کاوان و راهسازان قرار گرفته است. احتمالا بزودی شاهد ویرانی بسیاری از بخش های این منطقه خواهیم بود و آنچه باقی می ماند دامنه های تخریب شده و فرسایش شدید خاک است.
سخن آخر
مناطق حفاظت شده کشور اراضی ملی محسوب می شود و متعلق به همه مردم است. هیچ گروه، سازمان و شخصی نباید نسبت به این اراضی ادعایی داشته باشد، مگر اراضی روستایی که متعلق به مردم محلی است. علاوه بر این، مدیریت همه اراضی آن نیز به عهده سازمان حفاظت محیط زیست است، حتی خود سازمان حفاظت محیط زیست نیز حق ندارد در مدیریت این اراضی سهل انگاری کند؛ زیرا این سازمان فقط وکیل نگهداری و حفاظت از این اراضی است.
جلگه
جُلگه سرزمین پست و همواری است که از آبرفت رودها به وجود آمده‌است و به دریا یا دریاچه‌ای دائمی ختم می‌شود.[۱]
به زمین مسطح و نسبتاً همواری می‌گویند که معمولاً بلندای کمی داشته باشد. اینگونه زمین‌ها به روش‌های گوناگون پدید می‌آیند که هر کدام بر حسب مورد نام‌گذاری می‌شوند، مانند جلگه آبرفتی و جلگه ساحلی و همچنین مسیله.
گیاه طبیعی بیشتر جلگه‌های معتدله علف است که به آن علفزار می‌گویند. معمولاً به جلگه‌های خشک و کم‌گیاه‌تر دشت هم می‌گویند.
از جلگه‌های اصلی ایران می‌توان از جلگه خوزستان، جلگه مازندران، جلگه کرمانشاه، جلگه اصفهان، جلگه شیراز، جلگه گرگان، جلگه پاسارگاد(شهرستان پاسارگاد به مرکزیت سعادت شهر) و جلگه هلیل‌آباد نام برد. نمونه‌ای از دیگر جلگه‌های ایران عبارت‌اند از: